ABD merkezli uzay teknolojileri şirketi TransAstra, hem uzay çöplerini temizlemek hem de küçük asteroitleri yakalamak için tasarladığı şişirilebilir uzay çantası ile gündemde. CNN’in haberine göre teknoloji, hem bilim çevrelerinde hem de uzay endüstrisinde “çığır açıcı” bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Yörüngedeki görünmez tehlike

Uzmanlara göre uzay çöpleri; kullanım dışı uydulardan roket parçalarına, gevşek vidalardan çöp torbalarına ve hatta donmuş idrar kalıntılarına kadar geniş bir yelpazeye sahip. Bugün Dünya yörüngesinde çoğu kullanılmış roket iticisi olmak üzere 27 binden fazla nesne bulunuyor. Bu cisimlerin yüksek hızda hareket etmesi, aktif uydular ve insanlı görevler için ciddi risk oluşturuyor. Artan çöp yoğunluğunun, müdahale edilmediği takdirde çarpışma zincirlerine yol açabileceği belirtiliyor.

Hem çöp hem asteroit yakalayacak

TransAstra’nın geliştirdiği dev şişme çanta, yörüngedeki uzay çöplerini toplamak ve küçük asteroitleri yakalamak üzere tasarlandı. Şirketin kurucusu, eski NASA mühendisi Joel Sercel, asteroit madenciliğinin “son derece zor ve riskli” bir süreç olduğunu, ancak bu teknolojinin operasyonları çok daha güvenli hale getireceğini söylüyor.

Şirket, çantanın ilk testini geçen yıl Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) yaptı. Falcon 9 roketiyle istasyona gönderilen 1 metre çapındaki prototip, mikro yerçekimi ortamında başarıyla açıldı.

Şişme çantalar altı farklı boyutta üretilecek:

• Mikro boyut: Bir kahve fincanına sığan ve küçük taş parçalarını toplayan model.
• En büyük model: Yaklaşık 10 bin tonluk, küçük bir bina büyüklüğündeki asteroitleri dahi yakalayabilecek kapasitede.

TransAstra, NASA tarafından finanse edilen 10 metrelik yeni bir versiyon üzerinde de çalışıyor. Bu model hem kullanılmayan büyük uyduları mezarlık yörüngelerinden güvenli noktalara taşımak hem de 100 tonluk asteroitleriyakalamak için tasarlanıyor.

Hedef: Asteroit madenciliği

Şirket yalnızca çöp toplamakla kalmıyor, aynı zamanda madenciliğe uygun asteroitleri bulmak için ABD ve Avustralya’da yaklaşık bir düzine Sutter teleskopu kurmuş durumda. Sercel, Dünya’ya çok benzeyen yörüngelerde dolaşan özel bir asteroit grubuna odaklandıklarını belirtiyor:

“Bu cisimler Dünya’nın yakınından çok yavaş geçiyor. Yüzlercesinin yerini biliyoruz.
İlk hedefimizi 2028’de yakalamayı planlıyoruz. Bu, uzayda gerçek bir endüstri devrimini başlatabilir.”

Uzay mühendisliği uzmanı Prof. Dr. John Crassidis ise sistemin potansiyelini şöyle değerlendiriyor:

“Sutter teleskopları gerçekten çalışırsa, asteroit madenciliğinin kapıları açılır.
2028 iddialı bir hedef ama başarırlarsa büyük bir dönüm noktası olur.”

Uzay ekonomisi için yeni bir sayfa

TransAstra’nın geliştirdiği şişirilebilir çanta, hem yörüngelerde büyüyen çöp krizine çözüm sunması hem de geleceğin uzay madenciliği projelerine zemin hazırlaması açısından büyük önem taşıyor. Uzmanlar, teknolojinin önümüzdeki yıllarda uzay ekonomisinin kilit araçlarından biri haline gelebileceği görüşünde.